Eşcinsel Evlat Edinme: Toplumdaki Farklı Görüşler ve Hukuki Engeller

İnsanlar yaşlandıkça, sevdiklerinin yanlarında olmasını ve kendilerinden maddi ya da manevi bir miras bırakmayı arzu ederler. Bu noktada aile, derin bağların kurulduğu bir ortam olarak öne çıkarak hem duygusal destek sunar hem de hayatın karmaşasında güvenli bir liman sağlar. Eşcinseller de kararlılık, sevgi ve şefkatle dolu ilişkiler arzular. Ancak yaşlandıkça, yalnızlık hissi kapıyı çalmaya başlar [1]. Zira çoğu zaman kısa ömürlü olan eşcinsel ilişkiler yaşamak ve eşcinsel yaşamın bir sonucu olarak çocuk ya da torun sahibi olamamak, eşcinsellerde sıkıcı ve korkutucu bir gelecek endişesine neden olabilir. Bu yüzden, günümüz eşcinselleri eşcinsel evlilik, aile kurma ve evlat edinme yoluyla bu yalnızlık duygusuyla başa çıkmaya çalışıyor.

Evlat edinme, bir çocuğun yasal olarak yeni bir aileye verilmesi anlamına gelir. Bu sürecin amacı, çocuğun sevgi dolu bir ortamda güvenle büyümesini sağlamaktır. Bu süreç genellikle başvuru, değerlendirme ve mahkeme onayı gibi adımlardan oluşur. 

Yalnızlık hissiyle mücadele eden birçok eşcinsel, yaşamlarına yeni bir amaç katma fırsatı sunduğu için evlat edinme yoluna daha çok başvuruyor. Bu durum, eşcinsellerin yasal olarak evlat edinmesine izin veren ülkelerin istatistiklerine de yansıyor. Örneğin, Amerika'da eşcinsellerin evlat edinme veya koruyucu aile olarak çocuk yetiştirme olasılığının, heteroseksüel çiftlere göre 7 kat daha fazla olduğu biliniyor [2]. 

Eşcinsellerin Evlat Edinmesinin Önündeki Hukuki Engeller

Amerika’da ve çeşitli Avrupa ülkelerinde homoseksüellerin evlat edinmesinin yolu açılmış olsa da, Türkiye’de durum biraz karışık. Türk hukukunda evlat edinme, Türk Medeni Kanunu'nun 305. ve 313. maddelerinde yer alıyor. Bu yasaya göre, Türkiye’de eşcinsellerin evlat edinmesi mümkün değil. Bunun en büyük nedeni, evli çiftlerin evlat edinebilmesi için en az beş yıldır evli olmaları şartı. Ancak, Türkiye’de aynı cinsiyetten evlilik yasal olmadığından eşcinseller bu şartı yerine getiremiyor.

Buna rağmen, bu tür durumlar gayri resmi olarak yaşanıyor. Örneğin, Nuray Güler ve Yeliz Günayın adındaki lezbiyenler, sosyal medya hesaplarından bir bebekleri olduğunu duyurdu. "Artık 3 kişilik bir aileyiz, hoş geldin oğlum" notuyla paylaştıkları fotoğrafları, sosyal medyada tartışmalara neden oldu [3]. 

Tartışmaların temelinde, çocukların sağlıklı bir ortamda büyümesi için gerekli olan psikolojik, sosyal ve duygusal koşulların sağlanıp sağlanamayacağı sorusu yatıyor.

Peki, böyle bir ailede yetişmek bir çocuğu gerçekten olumsuz etkiler mi?

Eşcinsellerin Evlat Edinmesinin Çocuklar Üzerindeki Etkileri

• Psikolojik etkiler

Evlat edinilen çocuklar, "annem-babam neden beni terk etti?" gibi sorular sorarak geçmişleri hakkında kafa karışıklığı ve hayal kırıklığı yaşar. Evlat edinen ebeveynlerin, bu tür soruları yanıtlayabilecek duygusal ve psikolojik istikrara sahip olmaları gerekir. Bilimsel araştırmalar ise, eşcinsellerin psikolojik sorunlar yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Yeni Zelanda'da yapılan bir çalışma, eşcinsellerde görülen intihar düşünceleri veya girişimi, madde bağımlılığı ve depresyon gibi psikolojik sorunların toplumun geneline göre neredeyse 2 kat fazla olduğunu ortaya koymuştur [4]. Bu durum, ebeveynlik becerilerini ciddi manada olumsuz etkileyebilir.

• Aile dinamiklerinde istikrarsızlık

Evlat edinme süreci, eşlerin birbirine sadık olduğu mutlu evliliklerde gerçekleşmesi durumunda çocuğun iyileşmesine katkıda bulunur. Ancak eşcinseller arasında uzun süreli ilişkiler veya sadakat oldukça nadirdir; boşanma ve ayrılıklar ise daha yaygındır. Bir araştırmaya göre, eşcinsellerin ortalama ilişki süresi beş yıldan daha kısadır [5]. Ebeveynlerin ayrılması, çocukların çocukluk dönemlerinde ikinci bir kayıpla karşılaşmalarına neden olabilir. Haliyle, çocuğun halihazırda yaşadığı bağlanma sorunları daha da kötüleşebilir.

• Cinsiyet rollerinde karmaşıklık

Eşcinseller tarafından evlat edinilen çocukların, öz ebeveynleri hakkında daha fazla merak duyduğu ve geleneksel aile (bir anne ve bir baba) yapısını idealize ettikleri gözlemlenmiştir [6]. Bir ebeveynin eksikliği (ya anne ya da baba) duygusal ve gelişimsel zorluklara yol açar. Karşı cinsiyetten ebeveyninin yokluğu, çocuğun cinsiyet rolleri ve aile ilişkilerini anlama yeteneğini engelleyebilir. Annenin yokluğu, çocuğun dişil nitelikleri ve anne-çocuk ilişkisini anlamasında bir eksiklik yaratabilirken; babanın yokluğu erkeklik kavramını ve baba-çocuk dinamiklerini öğrenme fırsatını sınırlayabilir.

• Akran zorbalığı

Eşcinseller tarafından evlat edinilen çocuklar, okulda ve arkadaş gruplarında kabul görmekte zorlanabilirler. Bu durum, çocukların karakterlerinde derin izler bırakabilir ve sosyal yaşamlarını olumsuz etkileyebilir.

• Uzun vadeli olumsuz sonuçlar

Amerika'da yapılan bir araştırmada, LGBT ebeveynler tarafından büyütülen genç yetişkinler ile heteroseksüel ebeveynlerin çocukları karşılaştırılmış ve aşağıdaki bulgular elde edilmiştir:

• LGBT ebeveynler tarafından yetiştirilen gençlerde depresyon ve intihar düşünceleri daha yaygındır.
• LGBT ebeveynler tarafından yetiştirilen gençlerin aile içindeki güven duyguları, sağlam biyolojik ailelerden gelen akranlarına göre daha düşüktür.
• LGBT ebeveynler tarafından yetiştirilen çocukların, kendilerini tamamen heteroseksüel olarak tanımlama olasılıkları daha azdır ve geleneksel aile yapılarındaki çocuklara kıyasla daha fazla cinsel partnerle deneyim yaşamaktadır.

Özetle, sağlıklı bir aile yapısının temelleri sadece sevgi değil, aynı zamanda dengeli bir ebeveynlik anlayışını da gerektirir. Eşcinsellerin bu dengeyi sağlamasının ise oldukça zor olduğu aşikardır.

İlginizi çekebilecek diğer içerikler:

Araştırma: Eşcinsellerin Yetiştirdiği Çocuklarla Heteroseksüel Ailelerin Çocukları Arasındaki Fark
Eşcinsel (Homoseksüel) Nedir? Eşcinselliğin Nedenleri Nelerdir?
Eşcinsel Çekim Doğuştan mı Gelir?

Kaynaklar

[1] Nicolosi J. 1991. Reparative Therapy of Male Homosexuality. Northvale, New Jersey: Jason Aronson, Inc.
[2] https://williamsinstitute.law.ucla.edu/publications/lgbt-parenting-us/ (Erişim Tarihi: 28.10.2024)
[3] https://www.yenisafak.com/hayat/lgbtli-nuray-guler-ve-yeliz-gunayin-bebegimiz-oldu-paylasimi-infiale-neden-oldu-3854727 (Erişim Tarihi: 02.10.2024)
[4] Fergusson DM, Horwood LJ, Beautrais AL. Is sexual orientation related to mental health problems and suicidality in young people? Arch Gen Psychiatry. 1999 Oct;56(10):876-80. doi: 10.1001/archpsyc.56.10.876. PMID: 10530626.
[5] Whitehead NE (2017). Are Gay/Lesbian relationships really as short as they seem? Journal of Human Sexuality 8: 99-125.
[6] Messina R, Brodzinsky D. Children adopted by same-sex couples: Identity-related issues from preschool years to late adolescence. J Fam Psychol. 2020 Aug;34(5):509-522. doi: 10.1037/fam0000616. Epub 2019 Dec 9. PMID: 31815496.
[7] Regnerus, M. (2012). How different are the adult children of parents who have same-sex relationships? Findings from the New Family Structures Study. Social Science Research, 41(4), 752–770. https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2012.03.009