Uzman Görüşü: Farmakolojik ve Cerrahi Müdahale Yerine Psikoterapi Çağrısı

"Önce zarar verme" ilkesiyle tutarlı olarak, Cinsiyet Disforik Çocuk ve Ergenlerin Tedavisinde Klinik ve Etik Hususlar: Az Şey Yapmak Daha Çok Yardım Etmek Anlamına Geldiğinde* adlı kitabında psikolog doktor David Schwartz, klinisyenleri cinsiyet disforisi (cinsiyetten duyulan hoşnutsuzluk) yaşayan çocuk ve ergenleri farmakolojik (ilaç kullanımı) ve cerrahi müdahaleler yerine psikoterapi kullanarak tedavi etmeye teşvik etmektedir. Schwartz'a göre: "Teşhis ne olursa olsun, çocuk ve ergenlerin tedavisinde mastektomi (memelerin alındığı transseksüel ameliyatı), ovariektomi (yumurtalık aldırma ameliyatı), uterus ekstirpasyonu (rahim ağzından yumurtalığa uzanan kanalın alınması), penil disfonksiyon (erkek cinsel organının işlevsiz hale gelmesi), trakeal tıraş (kadınlara yapay adem elması oluşturma ameliyatı), çocuğun genetik yapısına uygun olmayan hormonların reçetelenmesi veya ergenlik engelleyicilerin teşvik edilmesi kabul edilemeyecek kadar yüksek zarar verme riski taşıyan klinik uygulamalardır".

Cinsiyet disforik gençler ve ebeveynleri ile olan kapsamlı deneyiminden yola çıkan Dr. Schwartz, cinsiyet disforik gençler için etkili olduğu kanıtlanmış bir psikoterapötik yaklaşımı detaylandırıyor. "Ergenlik öncesi çocuklarda cinsiyet disforisi, sabırlı olunduğu takdirde çoğu vakada kendiliğinden iyileşen bir durumdur."

Kilit mesajlar

• Hormonlar ve ameliyat son zamanlarda cinsiyet disforik gençler için standart tedavi haline gelmiştir. Bu sakıncalı ve radikaldir.
• Kanıt kalitesi düşük olduğunda ve zarar riski bilinmediğinde, "...zarar verme olasılığına karşı dikkatli olun, çünkü çoğu zaman ve özellikle de kimyasal maddeler ve ilaçlar uyguladığımızda, yaptığımız şeyin gerçek sonuçlarını bilmiyoruz. Zarar verme olasılığını göz önünde bulundurun, çünkü kimyasallar güçlü olabilir. Dikkatli kontrollere tabi tutulan kapsamlı çalışmalar bulunmadığı için neyi teşvik ettiğimizi bilmiyoruz."
• Ergenlik engelleyiciler "bir çocuğun geri dönüşü olmayan prosedürlere devam etmek isteyip istemediğini düşünmek için zamana sahip olmasının güvenli bir yolu" olarak tanıtılsa da, bu ilaçların kullanımının kemik yoğunluğunu ve doğurganlığı olumsuz etkilediği bilinmektedir. Daha da kötüsü, bu ilaçlar ergenliğin zararlı olduğu ve tıbbi müdahale gerektirdiği fikrini teşvik etmektedir.
• Ergenlik baskılayıcı ilaçlar kullanan ergenlerin çoğu, kendi cinsiyetlerinden uzaklaşma eğilimindedir, çünkü vücuda ciddi boyutlarda kimyasallar girmektedir.
• Araştırmalar, ergenlik çağına giren çocukların çoğunda cinsiyet disforisi şikayetinin ergenlik döneminin sonlarına doğru ortadan kalktığını ortaya koymuştur.
• Hormonal müdahalelerin akneden kanser riskinde artışa kadar uzanan olumsuz sağlık sonuçları belgelenmiştir.
• Cerrahi müdahaleler sağlıklı dokuları ortadan kaldırır, işlevsel organları devre dışı bırakır, doğuştan gelen kimyasal sistemlerin gelişimini ve çalışmasını engeller ve önceden doğurgan olan bireyleri ameliyat sonrası kısır ve sürekli olarak ilaç kullanan bireylere dönüştürür.

Klinisyenler için Tavsiyeler

• Cinsiyet disforisi vakalarındaki hızlı artışı sorgulayın.
• "Cinsiyet disforisinin altında yatan ortak bir anlam yoktur. Her vaka kendine özgü bir şeyi gizler."
• Çocukların ergenlikten korkmak yerine ergenlikle başa çıkmalarına yardımcı olun.
• Çoğu çocuk cinsiyet sıkıntısını zamanla aştığından, trans olduğunu söyleyen çocukları ameliyat ve/veya hormonlara ihtiyaç duyacak hastalar olarak görmeyin. Bu bakış açısı ebeveynler için "daha fazla iyimserlik ve daha az panik" sağlayabilir.
• Düşük teknolojili bir tedavi seçeneği olan psikoterapinin cinsiyet disforik çocuklara sunabileceği çok şey vardır ve hormon ve cerrahi müdahaleler gibi zarar vermez.

SEGM (Kanıta Dayalı Cinsiyet Tıbbı Derneği) Perspektifi

Dr. Schwartz, "önce zarar verme" ilkesinin rehberliğinde cinsiyet değişimini teşvik eden algıya güvenli bir alternatif sunuyor. Cinsiyet disforik çocuklar ve ergenler için psikoterapiyi ilk basamak tedavi haline getirmek ve çocukların ergenlikle ilişkili zorlukları aşmalarına yardımcı olmak için mantıklı, iyi düşünülmüş ve iyi araştırılmış bir vaka sunuyor. Cinsiyet disforik çocuk ve ergenlerle yaptığı on yıllık çalışmadan yola çıkarak, terapistlere ve klinisyenlere bu çocuklara nasıl yaklaşacakları ve onlarla nasıl etkili terapötik ilişkiler kuracakları konusunda pratik tavsiyeler sunuyor. Cinsiyet disforik çocukların ve ergenlerin ebeveynleri, Dr. Schwartz’ın mantıklı ve şefkatli yaklaşımında değerli bir rehberlik bulacaklardır.

*David Schwartz (2021) Clinical and Ethical Considerations in the Treatment of Gender Dysphoric Children and Adolescents: When Doing Less Is Helping More, Journal of Infant, Child, and Adolescent Psychotherapy, 20:4, 439-449, DOI: 10.1080/15289168.2021.1997344

Kaynak: segm.org