Çocukluktaki sosyal cinsiyet değişimi (herhangi bir tıbbi müdahale olmadan sosyal hayatta karşı cinstenmiş gibi yaşamak) "nazik" ve "destekleyici" olarak tasvir edilir. Ancak çocukluk döneminde onlara karşı cinsmiş gibi davranırsak, çocuğumuza nasıl bir ergenlik hazırlamış oluruz? Yetişkinler, çocuklar ve ailelerle çalışma konusunda 15 yılı aşkın deneyime sahip bir klinik psikolog, bunun kaçınılmaz sonuçlarını açıklıyor: Çocukluk geri döndürülemez!
Bir hafta içinde üçüncü kez bu durumla karşılaştığımda gerçekten merak etmeye başladım. Ebeveynler bana ergenlik çağındaki çocuklarından, çocukların yaşadığı ruhsal sıkıntılardan, intihar düşüncelerinden ve kendilerine zarar vermelerinden bahsediyorlar ve sonra bir anda gelişigüzel şekilde söyledikleri olayların ucunu kaçırdığımı düşünecek kadar şaşırmama neden oluyorlardı: "Ha bu arada, o bir trans erkek (ya da kız), beş (ya da altı ya da yedi) yaşındayken cinsiyet değiştirdi ama her şey yolunda". Bu son cümle bir uyarı niteliğinde oluyordu. Transseksüellik konusunun altını deşmemem gerektiğim yönünde bir uyarı...
Ben bir psikoloğum. Benim işim keşfetmek, anlam aramak. Aileler ve gençlerle çalışıyorum. İnsanların neden böyle davrandıklarını ve hissettiklerini anlamaya ve bu anlayışı paylaşmaya çalışıyorum. Bazen özellikle ebeveynlere, ailedeki herkesin davranışlarının birbiriyle nasıl ilişkili olduğu ve çocukların bazen tüm ailenin sıkıntısını nasıl gösterebildiği hakkında rahatsız edici sorular soruyorum. Genellikle bir çocuğun hayatındaki büyük değişiklikleri merak ederim. Sorarım, bu nasıl oldu? O sırada neler oluyordu? Bu karar nasıl alındı?
Ama bu konuyu merak edemiyorum. Transfobik olarak görülmekten ve dönüşüm terapisi* uygulamakla suçlanmaktan korktuğum için cinsiyet değiştirme hakkında soru soramıyorum. Çocukların translıklarını kutlamam, tercih ettikleri isimleri kullanmam ve bunun neden olabileceği hakkında kesinlikle hiçbir soru sormamam gerekiyor. Benden ne beklendiğini gayet iyi biliyorum.
Bu çocukların hikayeleri yıllar önce başladı. Zamanlamasını biliyorum çünkü bazılarının gerçekleştiğini Facebook'ta gördüm. Yakın olmadığım Facebook arkadaşlarımdan şöyle paylaşımlar görüyodum: "Bir süredir bu günün geleceğini biliyorduk. Ama bugün adım attık. Joanna'nın saçlarını kestirdik ve eski kıyafetlerini attık. Joseph'e ailemize hoş geldin diyoruz!" Bu paylaşımlara kısa saçlı, Örümcek Adam tişörtü giymiş 4 yaşındaki bir çocuğun gülümseyen fotoğrafı eşlik ediyordu. Dört yaşındaki bir çocuk için bunu yapmak çok kolay. Saçlarını kesin ya da uzatın, kimse farkı anlamaz. Herhangi bir endişesini dile getiren olursa “Tüm bunlar tamamen tersine çevrilebilir, sadece kıyafetleri ve ismi değişiyor; kimse çocukları tıbbi olarak değiştirmiyor; ahlaki paniği durdurun!” dersiniz. Ama bunun yalan olduğunu herkes bilir. Bunlar telafisi olan şeyler ya da bir oyun değildir.
Böylece Joanna'lar artık Joseph oldu ve çocukluklarını bu şekilde yaşadılar. Herkese onlara erkek olarak hitap etmeleri söylendi ve süpermarkette kıyafet reyonunun erkek kısmında alışveriş yaptılar. Futbol oynadılar ve anneleri ne kadar harika bir ebeveyn olduklarına ve çocuklarının ne kadar şanslı olduğuna dair yorumlar duymak için "Baştan aşağı erkek çocuğu!" başlıklı çamurlu resimler paylaştı. Eğer Joseph oyuncak bebekleri sevmiş ya da kızlarla takılmışsa, hatta elbise giymek istediyse, bu sadece onun katı cinsiyet kalıplarını yıkması ya da hassas yönünü göstermesi olarak gösterildi. Joseph çocukluğunu hayatının her saatinde bir erkek çocuğu olarak görülerek geçirdi. Bu durumla alakalı herhangi bir endişesi olan herkes sessiz kaldı, çünkü hemen engelleneceklerini ve dışlanacaklarını biliyorlardı.
Tüm bunlar yaşandıktan sonra şimdilerde Joseph'in bir sırrı var. Cinsiyet değiştirmeden önce Joanna, bazen erkek olmak isteyen bir kızdı ve bu açıktı, herkes bunun hakkında konuşabilirdi. Şimdi Joseph bir erkek olarak görülüyor ama onda pek çok insanın bilmediği farklı bir şeyler var. Bu sırrı o biliyor, ailesi biliyor ama insanların bundan bahsetmesine ya da bu konuda ne hissettiğini sormasına izin vermiyorlar. Soranlara transfobik diyorlar.
Joseph'in artık bir seçim yapması gerek ve önündeki iki seçenek de iyi değil. Ya her gün erkekler tuvaletinde kendisindeki bir şeylerin diğer erkeklerden farklı olduğunu görmesine rağmen fark yokmuş gibi davranacak ya da bir erkek olarak yaşadığını ama aslında bir erkek bedenine sahip olmadığı gerçeğinden giderek daha fazla rahatsız olacak. Genellikle bu seçimdeki stres başa çıkamayacağı kadar fazla olur ve bu yüzden bedeniyle bağlantısını keser.
Joseph gerçekten zor bir durumda kalır. Hayatındaki farklı gerçekler birbiriyle tutarlı değil. Hayatındaki yetişkinler ona bir erkek çocuğu olduğunu söylüyor ancak o diğer erkek çocuklarının bedenine sahip olmadığını görüyor. Çoğu zaman bu konuda konuşmayı tamamen reddediyor. Cinsel organlarına bakmaktan bile korkuyor. Ama konuşmak istememesi cinsiyet disforisinin (cinsiyet hoşnutsuzluğu) bir işareti olarak yorumlanıyor. Fakat bu sadece gerçekle yüzleşmekten çekinmek. Bu çekince bir çocuk için doğal, peki anne-baba neden buna devam ediyor ve çocuğu yalanla büyütüyor? Ailesi, Joseph'i üzmemek için bu konuda konuşamıyor. Tüm hikaye bu aslında. Doğruları söylemek ya da bu yalan sürsün diye çocuğu sakat bırakacak ameliyatlara sokmak... Masum olduğu söylenen sosyal cinsiyet değişimi tam olarak bundan ibaret.
Bazen ebeveynleri Joseph'e büyüdüğünde ameliyat olup bir penise sahip olabileceğine dair hikayeler anlatır ve Joseph bir çocuk olduğu için onlara tamamen inanır. Artık ailesinin ve arkadaşlarının ona olduğunu söylediği şey ile sahip olduğunu bildiği beden arasındaki uyumsuzlukla uğraşmak zorunda kalmayacağı günün hayalini kurar. Bu uyumsuzluk Joseph’in sosyal cinsiyet değişiminden kaynaklıdır.
Sosyal cinsiyet değişimi, son kullanma tarihi olan bir strateji olarak görülür. Uzun vadeli sonuçları olan kısa vadeli bir stratejidir. Küçük çocuklar için çok kolay kullanılabilir çünkü çocuk bunları oyun sanır. Cinsiyet değiştiren küçük çocuğa herkes karşı cinsmiş gibi davranır ve çocuklar küçük oldukları için işlerin böyle yürüdüğüne inanırlar. Herkesin onlara öyle davranmasıyla öyle olabileceklerini sanırlar. Sosyal cinsiyet değişimi her yönden kısa süreli bir rahatlama sağlıyormuş gibi görünür. Çocuk mutludur, ebeveynler mutludur, herkes onları kutlar. Ancak uzun vadede, geri dönüşü olmayan sorunlar peyda olur. Ergenlik dönemi önünde sonunda gelecektir ve sosyal cinsiyet değişimi yapılan çocuk kendini imkansız bir durum içinde bulacaktır. Hayatları boyunca onlara erkek oldukları (ve öyle olmadıklarını söyleyen herkesin transfobik olduğu) söylenmiştir, ancak vücutları aksini bilir.
Çocukluk geri döndürülemez. Çocukluğumuzda bize söylenenler tüm hayatımız boyunca önemlidir. Kendimizi ve dünyadaki yerimizi anlama şeklimizin bir parçası çocuklukta oluşur. Kız olduğunu bildiği halde kendisine erkek olduğu söylenerek büyüyen bir çocuğun heybesinde sadece bu deneyim olacaktır. Geri dönüp o yaşları tekrar deneyimleyemezler.
Joseph büyür. Oyunla geçen birkaç yıl boyunca görünürde hiçbir sorun yoktur. Ebeveynleri trans topluluğunun içine girer. Joseph kısa saçlarını ve futbol ayakkabılarını sever. Sonra 10 yaşına gelir ve göğüsleri büyümeye başlar.
Joseph son altı yılını erkek olduğunu duyarak geçirmiştir. Çocukluğunda cinsiyetinin dişi olması gerçeğine yönelik hiçbir hazırlık yapılmamıştır. Kadın rol modellerle özdeşleşmemiştir, ergenliğin kızlar için ne anlama geldiği hakkında konuşmalar yapmamıştır. Bu onun için inkar edilmesi ve görmezden gelinmesi ya da hiç konuşulmaması gereken bir şey olmuştur. Ve şimdi göğüsleri büyümeye başlar.
Bu dönem, tüm genç kızlar için hassas ve savunmasız bir dönemdir; ancak kendilerine erkek oldukları söylenen kızlar için yıkıcı olabilir. Ergenlik öncesi erkeklerin ergenlik öncesi kızlara çok benzemesi nedeniyle sosyal cinsiyet değişimi Joseph için işlemiştir ancak şimdi işler değişecektir. Joseph'in sıkıntısı yoğunlaşır. Vücudundan nefret eder, kendinden nefret eder, regl ve kıvrımlı vücut fikrine katlanamaz. Kendine zarar vermekten, kendini kesmekten bahsetmeye başlar çünkü duygularının bu kadar güçlü olmasına dayanamaz.
Tabii ki dayanamaz. Joseph’in gururla “erkek saçı” için berbere götürüldüğü o ilk günden itibaren bu sonuçların gelişi hazırlanmaktadır. Sosyal cinsiyet değişmi kısa vadede işe yarar görünür ancak uzun vadede daha büyük sıkıntılara yol açmaması mümkün değildir. Çünkü çocukluğun geri dönüşü yoktur ve bu çocuk çocukluğunu karşı cinsten olduğunu duyarak geçirmiştir. Biyolojik gerçekliğine alışmak için kullanabileceği zamanı, gerçeklerden saklanarak harcamıştır. Kadın veya erkek olmasının kendini ifade etmesine engel olmayacağını öğrenebilirdi ama bunun yerine bedeninin biyolojik gerçekliğini inkar etmeyi öğrendi.
Şimdi elbette Joseph'in hissettiği sıkıntı, cinsiyet disforisinin yeniden baş göstermesi olarak yorumlanıyor. Ebeveynler birbirlerine "Haklıydık" diyorlar, "Ergenlikte ne kadar sıkıntı yaşadığına bakın, son altı yıldır bununla uğraştığımızı hayal edin…" İntihar düşünceleri işte o zaman başlar, çünkü çocuk inanılmaz bir gerçekle karşı karşıyadır. Bir kız bedenine sahipken bir erkek olarak muamele görmeye devam edemez. Ebeveynleri artık işleri yoluna koyamaz. Joseph doğal olarak üzgün hisseder. Normal olarak yoğun bir sıkıntı duyar. Elbette ergenlik engelleyici ilaçlar almaktan başka çare göremez. Her şeyin eskisi gibi olmasını ister. Ona ve çevrelerindeki herkese bir yalan satılmıştır.
Peki bunun alternatifi nedir? Ebeveynler bana çocuklarının kararlı olduğunu, başka seçenek olmadığını söylüyor. Onların cinsiyet değiştirmesini sağlamak zorunda olduklarını hissediyorlar yoksa....ne olur?
Cinsiyet değiştirmek, büyük nesillerin klişelere meydan okuyan çocuklar için bulduğu bir sözde çözümdür. Çocuk belli bir şekilde davranırsa yetişkinler ona 'trans' der ve buna göre hareket eder. Yetişkinler bu sayede rahatlamış hisseder çünkü çözüm bulduklarını, olup bitene açıklama getirdiklerini düşünürler. Ayrıca çocuklarının cinsiyet değiştirmesine izin vermezlerse çocuk büyüdüğünde olabileceklerden korkarlar çünkü felaket senaryoları duymuşlardır. Genellikle de intiharla korkutulurlar.
Oysa kendilerini istedikleri gibi ifade etmeleri için desteklenmeleri sonucunda doğuştan gelen cinsiyetleriyle barışan çocuklar var. İlkokulumda böyle birkaç çocuk vardı. Bunlardan biri futbol oynayan, erkeklerle takılan ve hatta okulda yüzmek için erkek mayosu giyen bir kızdı. Kafam karışmıştı. O gün eve gittim ve anneme Emma'nın bir erkek ismi de olup olamayacağını sordum.
Daha sonra Emma'nın aslında kasıtlı olarak erkek gibi görünen bir kız olduğunu keşfettim. İkimiz iyi arkadaş olduk. Kendini istediği gibi ifade etmesi için desteklendi ama kimse onu cinsiyet değiştirme sürecine sokmadı. Ergenlik dönemini hepimiz gibi atlattı. Şimdi bir anne. Bu kızın bu davranışını daha ileri götürecek adımlar teşvik edilmediği için ergenliği belki zor ama sağlıklı bir şekilde atlattı. Bu sıkıntılı gençleri gördüğümde Emma'yı düşünüyorum ve bizim neslimizin, ebeveynlerimizin bildiği neyi unuttuğunu merak ediyorum. Çünkü biz aradaki farkı anlayamayacak kadar küçükken onlar bizim için gerçekliğe tutunmuşlardı.
Bu yüzden ebeveynlere çocuklarının cinsiyetle ilgili sıkıntılarını ciddiye almalarını ama aynı zamanda büyütmemelerini söylüyorum. Saçlarını kestirmek, Örümcek Adam tişörtleri giymek ve futbol oynamak istediklerinde onları ciddiye alın ancak tüm bunları yapmanın onları erkek yapmayacağını unutmayın. Onlar bunu bilmiyorlar. Küçük çocuklar, bir kızı ya da erkeği kız ya da erkek yapan şeyin dışsal şeyler olduğunu düşünürler. Farklı bir şey olabileceğini bilmiyorlar.
Biz biliyoruz. Onlar için o alanı güvende tutmamız gerekiyor. İstedikleri her şeyi yapabilecekleri, istedikleri her şey olabilecekleri ama cinsiyetlerini değiştiremeyecekleri bir alan sunmalıyız çünkü bu aslında mümkün değildir. Hayal edebiliriz, fantezisini kurabiliriz ama onlar için bu alanı güvende tutmamız gerekiyor. Çünkü bilmiyorlar.
Joanna'nın ailesinin kızlarının saçlarını kestiği ve ona bir Örümcek Adam tişörtü aldığı ama bunu Facebook'ta paylaşmadığı alternatif bir evren düşünelim. Joanna'ya elbette isterse istediği kadar futbol oynayabileceğini ve her zaman bir kız olacağını çünkü cinsiyetin değişmeyeceğini söyledikleri bir alternatif evren hayal edelim. Bu, Joanna'nın ebeveynlerinin "Sen transsın" gibi yetişkin açıklamaları getirmeden onun kendisi olmasına izin verdiği ve büyümesine ve kadın bedeninin gerçekliğini keşfetmesine izin verdiği bir dünya olurdu. İçinde yaşaması kolay olmayan ve çoğu kadının zaman zaman bu kadar dağınık ve rahatsız edici olmamasını dilediği bir beden ama bu onun doğuştan gelen gerçeği ve sahip olacağı tek beden... Bu evrende Joanna'nın annesi ve kız kardeşi ona ergenlikten bahsedebilirdi çünkü kimse onun kadın biyolojisini inkar etmek zorunda kalmazdı. Kimse ona 'yanlış ergenliğe' girmesini engellemek için ilaçlara ihtiyacı olduğunu söylemezdi.
Joanna ergenliğe ulaştığında, pek çok kız gibi o da bu değişimden pek memnun olmazdı. Yeni göğüslerini pek sevmez ve regl dönemlerinden hiç hoşlanmazdı. Ancak gelişmekte olan bu bedenin kendisi ile derin bir çelişki içinde olduğunu hissetmez çünkü çocukluğunu bir kız olduğunu ve kendini istediği gibi ifade edebileceğini bilerek geçirmiş olurdu. Kadınlık göstergelerinden kurtulması gerektiğini hissetmez, kendisinin kadın olduğu gerçeğinden kopmazdı.
Sosyal cinsiyet değişimi geri döndürülemez; çünkü çocuklarımıza yıllarca anlattıklarımız geri alınamaz. Onları biyolojik cinsiyetlerinden kopardığımızda, inkar ve sır kalıpları oluşturmuş oluruz. Onları ergenlikte bedenlerinden nefret etmeye, engelleyiciler ve korseler için yalvarmaya hazırlamış oluruz; çünkü yıllarca onlara cinsiyetlerini değiştirebileceklerini söyledik ve onlar da bize inandı. Kimsenin farklı bir şey bilmediği yıllara geri dönmek için yanıp tutuşuyorlar ama o zaman bir daha asla gelmeyecek. Zaman geri döndürülemez.
Farklı bir gerçeklik bilmiyorlar, öğrenmediler. Bunun sonsuza kadar devam edebileceğini, bir gün erkek bedenine dönüşmüş olarak uyanacaklarını düşünüyorlar. Fantezi ve sihir dolu bir dünyada yaşıyorlar. Biz onlardan daha iyi biliyoruz. Bu güvenli alanı korumayı onlara borçluyuz.
Onlara olmak istedikleri her şeyi hayal edebileceklerini, kendilerini istedikleri gibi ifade edebileceklerini ancak cinsiyetlerini değiştiremeyeceklerini söylemeliyiz. Bunu onlara söylemeliyiz, bunu üzücü bulsalar bile. Çünkü diğer tek seçenek çocuklarımızın bize olan güvenine ihanet etmek demektir ve bunun sonuçları ömür boyu sürecektir.
*Dönüşüm Terapisi: Kişilerin yaşadığı cinsiyet memnuniyetsizliği ya da cinsiyet konusundaki kafa karışıklıklarını ele alan terapi türü. Kişilerin radikal bir karardan önce sorunlarının kökenine inip genel psikolojik durumlarını iyileştirmeyi amaçlar ve bu yolla kişilerin yaşadığı memnuniyetsizliği/kafa karışıklığını büyük ölçüde tedavi eder.
Kaynak: Transgender Trend
Yorumlar