OMÜ’de Cinsiyet Değiştirme Ameliyatı Tartışmasında Yeni Gelişmeler

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’ne (OMÜ) bağlı Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde cinsiyeti konusunda kafa karışıklığı yaşayan hastalara cinsiyet değiştirme ameliyatı yapıldığı öğrenildi. Akit haber sitesinin gündeme getirdiği haberde, OMÜ’de 1998’den beri SGK’lı kişilere cinsiyet değiştirme ameliyatı hizmeti verildiği ortaya çıktı.
Üniversite yönetimi yaptığı açıklamada, “Sağlık Kurulu raporu ve mahkeme izin kararını getiren bireylere tıbbi yöntemlere uygun olarak cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirilebilmektedir” dedi.
Ameliyatları Gerçekleştiren Doktordan Açıklama
Söz konusu olayda OMÜ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Böke’nin, cinsiyet değiştirmek için müracaat edenleri geri çevirmediği ve ameliyatların Kadın Doğum, Üroloji veya Genel Cerrahi polikliniklerinde gerçekleştirildiği ortaya çıktı. Haberin ardından açıklama yapan Böke, translarda sık rastlanan cinsiyet disforisi (cinsiyet hoşnutsuzluğu) rahatsızlığına atıf yaparak şu açıklamada bulundu:
“Bu cinsiyet hoşnutsuzluğu konusu ciddi bir problem. Bu kişiler hayatın içinde çok ciddi bir problem yaşıyorlar. Başvuran herkese cinsiyet değiştirme kararı vermek mümkün değil. Uygun olanların sürecini uygun bir şekilde takip ediyoruz. Bu karar için birkaç yıllık bir sürece ihtiyaç var ve mutlaka mahkeme kararına ihtiyaç var. İlk aşamada olabildiğince ailelerin görüşü ve onamı alınana kadar uzun süre bekliyoruz.”

Böke, kararların kurumsal bir süreçle alındığını ve yalnızca 2024 yılı içinde üç hastaya cinsiyet değiştirme ameliyatı kararı verildiğini belirterek, “Bu abartıldığı gibi bir durum değil” dedi. Ayrıca, ameliyatların yalnızca OMÜ’de değil, farklı devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinde de yapıldığını vurguladı.
OMÜ’de görevli olan ve isminin gizli kalmasını isteyen bir başka hekim ise hastaların ameliyat öncesi değerlendirme süreçlerinin yetersiz olduğuna ve özellikle büyük şehirlerden rapor alamayanların Samsun’a yönlendirildiğine dikkat çekti.
“Ortada etik olmayan bir durum söz konusu. Mahkemeden karar geliyor. Sağlık Kurulu da olur veriyor ve hemen operasyona geçiliyor. Ne yazık ki bu uygulama 1998’den beri devam ediyor. Rektör Hanım da 1999’dan beri burada ve olup biten her şeyi biliyor. Türkiye’de cinsiyet değiştirme operasyonu yapılan 3 yerden birisi burası. Orta Karadeniz kenti Samsun trans ameliyatları için üs konumunda. İstanbul ve İzmir’den rapor alamayanlar buraya geliyor. Burası trans ameliyatı için adeta bir merkez hüviyetinde.”
Cinsiyet Değiştirme Ameliyatı Geçiren Hastanın Durumu
Olayla ilgili yaşanan yeni gelişmeler arasında kadından erkeğe cinsiyet değiştirmek isteyen Tuna T. isimli trans hastanın durumu dikkat çekiyor. Cinsiyet değiştirme sürecinin bir parçası olarak “cinsiyet iptali” ameliyatı geçiren Tuna T.’nin rahmi ve yumurtalıkları alınarak kadın cinsiyetine ait bazı özellikleri sona erdirildi. Ancak erkek cinsiyetine benzemek için gerekli cerrahi işlemler tamamlanmadı.
Bu durum, Tuna T.’nin Samsun İlkadım İlçe Nüfus Müdürlüğü’ne yaptığı kimlik değişikliği başvurusunda sorunlara yol açtı. Nüfus Müdürlüğü, erkek olduğunu kanıtlayacak bir belgenin bulunmaması nedeniyle hastayı mahkemeye yönlendirdi. Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin OMÜ’den talep ettiği cinsiyet tespit raporunda ise “kadın cinsiyeti sonlandırılmıştır” ifadesi yer alırken, hastanın erkek olduğuna dair bir ibareye yer verilmedi. Yaşanan süreç sonucunda Tuna T. ne kadın ne de erkek olarak tanımlanabilecek bir statüde bırakıldı.
Tuna T.’nin yaşadığı süreç, cinsiyet değiştirme operasyonlarının planlama ve uygulama aşamalarında yaşanabilecek eksiklikleri ve karışıklıkları bir kez daha gözler önüne serdi. Söz konusu gelişmeler, operasyonların tıbbi, etik ve hukuki çerçevede yeniden ele alınması gerektiğini ortaya koydu.
Kaynaklar
https://www.yeniakit.com.tr/haber/1998den-beri-devlet-universitesinde-cinsiyet-iptali-ameliyati-omu-trans-ussu-olmus-1906219.html
https://www.yeniakit.com.tr/haber/omu-cinsiyet-degistirme-operasyonuyla-sakat-birakiyor-hem-kimliksiz-hem-cinsiyetsiz-1909140.html
9 Ocak 2025
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
Bu Konu Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?