Türkiye’de Regl Farkındalığı için Çalışan Dernekten LGBT Odaklı Regl Kılavuzu

Türkiye'de 2016 yılından bu yana regl hakkında bilgilendirme çalışmaları yürüten Konuşmamız Gerek Derneği, son dönemde gerçekleştirdiği faaliyetlerle dikkat çekiyor. 

Regl konusunda birçok farkındalık projesine imza atan derneğin, “Regl Olmayanlar İçin Regl Kılavuzu” isimli bir çalışması bulunuyor. 

2020 yılında yayınlanan bu rehber, çeşitli hedef kitlelere yönelik bölümlerden oluşuyor. Rehberde "Regl 101", "Babalar İçin Regl Kılavuzu", "Öğretmenler İçin Regl Kılavuzu", "Partnerler İçin Regl Kılavuzu", "Non-Binary, İnterseks ve Trans Deneyimi Olan Bireyler ile Regl Konuşmak", "İşverenler ve Çalışma Arkadaşları İçin Regl Kılavuzu" ve "Doğru Bilinen Yanlışlar" gibi başlıklar yer alıyor.

Regl kılavuzunda LGBT unsurları yer alıyor

Kılavuzun "Non-Binary, İnterseks ve Trans Deneyimi Olan Bireyler ile Regl Konuşmak" isimli bölümünde LGBT unsurlarına açıkça yer veriliyor. “Bütün kadınlar regl olmaz” ve “Regl olan herkes kadın değildir” gibi söylemlerle, biyolojik cinsiyeti kadın olan ancak cinsiyetini reddeden trans veya nonbinary kişilere nasıl yaklaşılması gerektiği anlatılıyor. 

Yazıda geçen trans ifadesi, esas cinsiyeti kadın olan ancak cinsiyetini reddeden ve erkeklere benzemek üzere sosyal veya tıbbi müdahaleler geçiren trans erkeklere işaret ediyor. 

Nonbinary kavramı ise esas cinsiyeti kadın olan ancak ikili cinsiyet sistemini yani yaşamda kadın ve erkek olmak üzere yalnızca iki cinsiyet olduğu gerçekliğini reddedenler için kullanılıyor. 

Kılavuzun, “İşverenler ve Çalışma Arkadaşları İçin Regl Kılavuzu” başlıklı bölümünde ise “muayyen gün”, “özel gün” ve “kadın meseleleri” gibi ifadelerden kaçınılması gerektiği vurgulanıyor. 

Regl olan herkesin kadın olmadığını iddia eden kılavuz, iş yerinde regl olan herkes için menstrual ürünlere (ped, tampon, menstrual kap) erişimi kolaylaştırmak adına cinsiyetsiz tuvalet uygulaması öneriyor.

Kılavuz metninde cinsiyetsiz bir dil kullanılıyor

Kılavuzda “kadın” kelimesine bilinçli olarak yer verilmiyor. Bu bağlamda, regl olan kadınlar için “regl olan birey” ve regl olan kız çocukları için “dişi üreme sistemine sahip çocuk” ifadesi kullanılıyor.

Okuyuculara, regl hakkında konuşurken “tek bir cinsiyete özgü olmayan, kapsayıcı” bir dil kullanmaları tavsiye ediliyor. Örnek olarak "kadın hijyeni" ve "feminen ürünler" gibi cinsiyet belirten ifadelerden kaçınılması gerektiği vurgulanıyor. 

Dernek deprem bölgeleri de dahil olmak üzere birçok farklı alanda faaliyet yürüterek regl hakkındaki bilgi eksikliklerini gidermeye çalıştığını iddia ediyor. Ancak kadın sağlığı ve hijyenine odaklanan bir derneğin cinsiyetsiz bir dil kullanması, bu çalışmanın biyolojik gerçekler yerine ideolojik perspektiflere odaklandığını gösteriyor.

Eldeki bilgiler ışığında, Konuşmamız Gerek Derneği’nin hazırladığı “Regl Olmayanlar İçin Regl Kılavuzu”, toplumsal cinsiyet ideolojisi çerçevesinde hazırlanmış bir regl rehberi olarak öne çıkıyor. 

Toplumsal cinsiyet ideolojisi, cinsiyeti biyolojik farklılıklardan ayrı olarak değerlendiren ve cinsiyetin toplumsal ve kültürel faktörler tarafından şekillendiğini iddia eden bir ideoloji olarak biliniyor. 

Bu perspektifle hazırlanan kılavuzda, kadın cinsiyetine atıf yapılmazken trans ve nonbinary gibi ifadelere açıkça yer veriliyor. Bu durum kılavuzun, toplumsal cinsiyet ve LGBT ideolojisi konularında farkındalık oluşturulması ve bu kavramların topluma benimsetilmesi amacıyla hazırlandığı düşüncesini destekliyor.