Wattpad, Allen Lau ve Ivan Yuen tarafından 2006 yılında Kanada’da kurulan ve özellikle yazarların kendi hikayelerini paylaşabileceği, okurların da bu hikayeleri okuyup yorum yapabileceği bir platform olarak tasarlanmıştır. İnternet tabanlı bir topluluk ve hikaye paylaşım platformu olarak başlamış ve zamanla büyüyerek dünya çapında geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmıştır. Kendi mobil uygulamasıyla da kullanıcılarına daha kolay ve hızlı erişim imkanı sunmaktadır. Ayrıca "Wattpad Premium" gibi ücretli hizmetler ile kullanıcılarına reklamsız okuma, özel temalar ve daha fazla özellikler sunmaktadır. Bazı yazarlar hikayelerini ücret karşılığı da paylaşabilmektir.
Diğer bir yandan Wattpad, Türkiye'deki kullanıcılar için özel olarak "Wattpad Türkiye" adıyla bir platform sunmuştur. Bu platform marifetiyle Türk yazar ve okurlar daha kolay etkileşimde bulunur ve Türkiye'ye özgü etkinlikler, yarışmalar ve içerikler paylaşılır. Wattpad'in en çok kullanıldığı dört ülke Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Filipinler ve Türkiye olarak sıralanıyor. Wattpad'in paylaştığı verilere göre Türkiye'den paylaşılan hikaye sayısı yaklaşık 7 milyondur. Kullanıcıların Wattpad'de aylık olarak harcadıkları dakika sayısı toplamda 23 milyar dakika olarak açıklanmıştır. Özellikle 10-18 yaş grubu için ciddi riskler taşıyan platform, ailelerin Wattpad üzerinden çocuklarının kitap okuma alışkanlığı kazandığı düşüncesiyle masum ve zararsız zannedilmeye devam ediyor.
Site, tüm üyelerine bir ‘’Wattpad yazarı’’ olma imkanı sunarken dünyanın en sevilen sosyal hikaye anlatma platformu olduğunu iddia etmektedir. Açıldığından beri toplam yüklenen hikaye sayısı 400 milyon olan ve son verilere göre 94 milyon kişilik kullanıcı topluluğunu içinde barındıran Wattpad’de fantastik, bilim kurgu, gerilim, genç kız edebiyatı, kurt adam, vampir, romantizm, cinsellik, LGBT, hayran kurgusu gibi etiketler ve türler yer alıyor. Çocuklara uygun olmayan erotik, ensest ve cinsel içeriklere her yaştan çocuk ve genç kolaylıkla erişebiliyor. Bazı hikayeler ise öğretmeniyle, babasıyla, abisiyle ilişki yaşayan karakterleri konu alıyor.
Wattpad, kullanıcılarına yazdıkları hikayenin Wattpad Star statüsünü kazanması halinde Wattpad Books ve Wattpad Stüdyoları aracılığıyla basılacağını ya da filme veya televizyon dizisine uyarlanacağını söylüyor. Bu sayede Wattpad'de popüler hale gelen bazı hikayeler kitap formatına dönüştürülebilir ve yayınevleri tarafından basılabilir hale geliyor. Bazı yazarlar, Wattpad platformunda edindikleri takipçi kitlesi sayesinde yayınevleri ile anlaşmalar yapıyor. Örneğin, dünyada çok popüler olan Anna Todd'un "After" serisi Wattpad'de ünlendikten sonrasında kitap olarak basıldı ve seri filmleri yapıldı.
Türkiye’de de durum farklı değil. Birçok Wattpad kitabı, yayınevleri tarafından ticari amaçlarla kontrolsüzce basılmaya devam ediyor. Üstelik yayımlanan kitapların hiçbir edebi değeri de bulunmuyor. Ülkemizde yayınlanan Wattpad içeriklerinden en popüler olanları ise şu şekilde: Yabancı, Maça Kızı 8, 4N1K, Kötü Çocuk, After, Karanlık Lise, Gözlük, Psikopat, Deli, Sessiz, Yaz Öküzü, Canım Komşum, Vampir Okulu, Ormantik Mafya, Kod Adı: Bay Sapık, Mafya, Sırlar Okulu, AIDAN, ESVED, Sert ve Güzel, Yabancı, Giz (Askerin Yari), Hercai ve Meftun: Hercai II, Ateş ve Barut, Solucan I: Umut, Veda Caddesi Cevf, Deli, Mükemmel Hata, Psikopat Mafya ve Psikopat Mafya II, Asena, Toprak ve Yağmur, Polis Şakaya Gelmez.
Bu yayınlanan kitaplardan bazı alıntılarda tecavüzün meşrulaştırılmaya ve romantize edilmeye çalışıldığı görülüyor. Bu durum ise apaçık bir suç olup çok ciddi bir tehlike barındırmaktadır.
Wattpad kitaplarındaki baş karakterler genelde kötü, zengin, umursamaz, yakışıklı bir erkek ve masum, yoksul ama güzel kızlardan oluşuyor. Kahramanların çoğu klişeleşmiş şekilde hep aynı ifadelerle tasvir ediliyor. Erkek karakter kadının üstünde güç sahibi, psikolojik ve fiziksel şiddet uygulayabilen ama aynı zamanda kadına aşık olarak güya sempatik hale geliyor. Hikayelerde inanca ve dini unsurlara yönelik olumlu içerikler neredeyse hiç bulunmuyor. Aksine madde kullanımı -özellikle alkol ve sigara- özendirilerek havalı bir şekilde lanse ediliyor. Yine texting denilen karakterlerin birbirleriyle mesaj aracılığıyla iletişim kurduğu hikayeler oldukça popüler. Argo, küfür ve benzeri konuşmalara oldukça sık yer veriliyor. Genel olarak iş adamı, asker, polis ya da mafya tarzında erkek karakterlerin olduğu içerikler dikkat çekmektedir. Şiddetin, ahlaksızlığın ve zorbalığın hikayelerde meşrulaştırıldığı görülmektedir. Araştırmalara göre Wattpad kullanıcısı ortaokullu kızların erkeklerden daha fazla olduğu, sitenin arkadaş ortamlarında yayılarak bilinirliğinin arttığı, öğrencilerin ise ebeveynlerine internetten kitap okuduklarını söyleyerek bunu zararsız gösterdikleri ortaya koyulmaktadır.
Ayrıca kullanıcıların %92’si Y ve Z kuşağı kitlesinden oluşurken farklı dilleri paylaşan yazarlar ve okurlar bu platformda buluşarak etkileşimde bulunmaktalar. Okurlar hikayelere yorum yapabilir, hikayeleri favorilere ekleyebilir, kütüphane oluşturabilir ve yazarlarla doğrudan iletişime geçebilir. Diğer taraftan LGBT topluluğu Wattpad'de aktif bir şekilde rol alıyor. Yayınlanan hikayeler ‘’BXB’’ (boy x boy - erkek x erkek) etiketiyle eşcinsel ilişkilere odaklanıyor. Özellikle K-pop hayranlarının yazdığı hikayelerin büyük çoğunluğu eşcinsel içerikler barındırıyor. Kullanılan dil oldukça açık ve ayrıntılı sahneler içeriyor.
Wattpad, geliri veya değeri hakkında fazla bilgi vermese de değerinin yaklaşık 400 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Tam olarak bir sosyal medya platformu değil ama kendi bünyesinde sosyal medya gibi kullanılıyor. Yazarları teşvik etmek için düzenlenen Watty Ödülleri ise Wattpad'in her yıl hikayelerini Wattpad'de paylaşmayı seçen üyeleri ödüllendiren Wattpad'in en uzun süreli yıllık etkinliğidir. Büyük ödülün 5.000 dolar olduğu yarışma tüm Wattpad yazarlarının hayali (!) niteliğinde.
Z kuşağı, teknolojiyle büyüdüğü için kitap okuma alışkanlıkları da e-kitaplarla şekilleniyor. Arkadaşları arasında duydukları sözde kitaplara hızla erişebilecekleri Wattpad gibi bir platform olması onlar için hem kolay hem de tatmin edici sayılıyor. Wattpad’i eğlenceli kılan bir diğer unsur, hikayeleri okurken yapılan satır arası yorumlar. Bu yorumlar okurların birbirleriyle ve yazarla etkileşimde kalmasını sağlıyor.
Wattpad içeriklerine kitap demek yerine kurgu hikaye demek daha doğru olacaktır. Özellikle bazı hikayeler oldukça sakıncalı konulardan oluşuyor; şiddet, pornografi, madde kullanımı, sadist ve mazoşist fanteziler, ensest, eşcinsellik vs. içerikler denetimden geçirilmediği için sapkın denebilecek bir çok düşünce genç zihinleri etkisi altına alıyor. Örneğin bazı eşcinsel temalı hikayelerde mpreg denilen erkeklerin hamile kalıp çocuk doğurduğu kurgular mevcut. Akıl ve idraklerin zorlandığı bu hikayelerin paylaşıldığı Wattpad nasıl oluyor da hala ülkemizde yasaklanmıyor?
Üstelik bu hikayelerdeki hayali karakterlere özel sosyal medyada hayran grupları açılıp gerçek dünyadan insanların görselleriyle photoshoplar yapılarak kurgu videolarla paylaşılıyor.
Sonuç olarak Wattpad’in kullanıcı sayısıyla beraber hikayelerdeki hayran oldukları karakterleri kendi hayatlarına taşımaya çalışan, rol model alan ve bu karakterlere özenen çocukların sayısı ise günden güne artmaya devam ediyor. Aileleri ve öğretmenleri ise çocukları/öğrencileri kitap okuyor diye sevine dursun o çocukların pornografik ve sapkınlığın en uç noktası olan bu hikayelerle karakter ve kişilik gelişimleri alt üst ediliyor. Pakistan, Çin, Tayvan, Birleşik Arap Emirlikleri, Japonya gibi ülkelerde çoktan yasaklanmış olan Wattpad’in ülkemizde de acilen erişime kapanması gerekiyor.
Yorumlar