Dünyaca Ünlü Matrix Serisinde Transseksüel Anlatısı

Dünyaca ünlü “Matrix” serisi, temel olarak Neo isimli bir karakterin sanal gerçekliğin içerisinde yaşadığını fark etmesi ve bu sisteme karşı mücadelesini ele alıyor. Senaristlerin son yıllarda yaptıkları açıklamalarda ise Matrix’in aslında bir trans anlatısına sahip olduğunu öğreniyoruz.

Filmin senarist ve yönetmeni olan Wachowski kardeşler, Matrix filmlerinin gösterime girmesinden sonraki yıllarda trans olduklarını açıklıyor. Esas cinsiyeti erkek olan kardeşler, isimlerini kadın isimleri olan Lana ve Lilly isimleriyle değiştiriyor. Bu açılımdan sonra ise filmlerinde yer verdikleri LGBT ideolojisi ve queer temalarını açıkça dile getirmeye başlıyorlar. (Queer, cinsel sınırsızlık ve nötr olma fikrini savunan, cinsiyet konusunda belli bir kalıba girmeyi reddeden ve bunun toplumsal düzeyde var olması için uğraşan bir LGBT ideolojisidir.)

Wachowski kardeşler daha sonra verdikleri demeçlerde Matrix'in bir “trans anlatısı” olarak okunmasının "asıl niyetleri" olduğunu ifade ediyorlar. Konuyla alakalı bir röportajda: “Matrix tamamen dönüşüm arzusuyla ilgiliydi ancak üstü kapalı bir şekilde anlatılıyordu” ifadeleriyle filme yerleştirilen trans dönüşüm sürecini işaret ediyorlar. O dönemki koşulların bu durumu açıkça dile getirmeye uygun olmadığını sözlerine ekleyen kardeşler, şimdi ise tüm filmin aslında bir transseksüel temaya sahip olduğunu dillendiriyorlar. 

Buna göre senaryonun ilk taslağında Switch isimli bir karakter trans olarak düşünülmüş. Switch, gerçek dünyada bir erkek ve Matrix’te bir kadın olarak tasarlanmış. Ancak Warner Bros’un müdahalesiyle filmde yalnızca kadın olarak yer almış. Bu müdahale ise elbette ki finansal kaygılar sebebiyle gerçekleşmiş. Switch ilk taslakta düşünüldüğü gibi iki dünya arasında cinsiyet değiştirmese de filmde onu diğer karakterlerden ayırabiliyoruz. Switch, bir kadın olmasına rağmen oldukça bir maskülen görünüme sahip. İsminin özellikle “Switch” (değişim, dönüşüm) olarak seçilmesi ise karakterin trans kimliğine yapılan bir gönderme. Görünüş itibariyle ekipteki tüm karakterlerin siyah giyinmesine karşın onun aykırı bir renk olarak beyaz kıyafeti tercih etmesi ise göze çarpan bir başka ayrıntı.

Yönetmenlerin itirafları ve Switch karakteri üzerindeki bilgilendirmeleri doğrultusunda Matrix’e bir trans anlatısı olarak bakmamız kaçınılmazdır. Bu yönüyle film LGBT temasına sahip bir yapım olarak kabul edilmektedir.